4. Ölçme Cihazları
Ölçme Cihazı: Tek başına ya da diğer ekipmanlarla birlikte, bir ölçümü gerçekleştirmek için tasarlanmış cihaz.
Göstergeli Ölçme Cihazı: Ölçülen büyüklüğün değerini veya bağlı olduğu bir değeri görüntüleyen ölçme cihazı.
Örnekler:
a) Analog Voltmetre,
b) Sayısal Voltmetre,
c) Mikrometre
Analog Ölçme Cihazı: Ekran görüntüsünün veya çıktının, ölçülen büyüklük değerinin devamlı bir fonksiyonu olan ölçme cihazı.
Not: Bu terim cihazın çalışma prensibi ile değil, çıktı veya ekran görüntüsünün sunum şekliyle ilgilidir.
Örnekler:
a) Oynak bobinli voltmetre,
b) Cıvalı cam termometre
c) Bourdon tüplü manometre.
Sayısal Ölçme Cihazı: Sayısal çıktı ve/veya ekran görüntüsü veren ölçme cihazı.
Not: Bu terim cihazın çalışma prensii ile değil; çıktı veya ekran görüntüsünün sunum şekliyle ilgilidir.
Örnek: Sayısal voltmetre.
Sensör: Ölçülen büyüklüğün doğrudan tatbik edildiği, ölçme zinciri veya ölçme cihazı elemanı.
Örnekler:
a) Termoelektrik bir termometrenin ısılçifti,
b) Bir türbin akış ölçerin rotoru,
c) Bir basınç ölçerin Bourdon tüpü,
d) Seviye ölçme cihazının şamandırası.
Gösterge (İndis): Ölçek işaretlerine göre, gösterilen bir değerin belirlenmesine imkan veren bir gösterge elemanına ait sabit veya hareketli parça.
Örnekler:
a) İbre
b) Işıklı nokta,
c) Sıvı yüzeyi,
d) Kayıt kalemi.
Skala: İlgili rakamlarıyla birlikte ölçü aletinin tertibatının bir parçasını oluşturan sıralamış işaretler takımıdır.
Not: Her bir işaret, skala işareti olarak adlandırılır.
Skala Bölüntüsü: Birbirini takip eden iki skala işareti arasında kalan kısımdır.
Skala Açılığı: Skala uzunluğu üzerinde birbirini takip eden iki skala işareti arasındaki mesafedir.
Not: Skala uzunluğu, ölçülen büyüklüğün birimlerine veya skala üzerindeki işaretlenmiş birimlere bakılmaksızın uzunluk birimleri cinsinden ifade edilir.
Skala Aralığı: Birbirini takip eden iki skala işaretine tekabül eden değerler arasındaki farktır.
Not: Skala aralığı, ölçülen büyüklüğün değeri dikkate alınmaksızın ölçek üzerinde işaretli birimlerde ifade edilir.
Ayar: Bir ölçme cihazının, kullanımında olası bir eğilim hatasından bağımsız ve doğru işler duruma getirmek için yapılan işlem.
Kullanıcı Ayarı: Bir ölçme cihazını, kullanımında olası bir eğilim hatasından bağımsız ve doğru işler duruma getirmek için yalnızca kullanıcının elinde bulunan imkanlarla yapılan işlem.