3. Ölçüm Sonuçları
Ölçüm Sonucu: Ölçülen büyüklüğün ölçüm sonucunda elde edilen değeri.
Notlar:
1. Ölçüm sonucu terimi kullanıldığında aşağıdakilerden hangisine karşılık geldiği açıkca belirtilmelidir;
- Gösterge (değeri)
- Düzeltilmemiş sonuç,
- Düzeltilmiş sonuç,
Ve ayrıca birkaç gözlem üzerinden ortalama değer içerip içermediği de belirtilmelidir.
2. Ölçüm sonucunun eksiksiz ifadesinde, ölçüm belirsizliği ve gerekli etki büyüklüğü değerleri hakkında bilgiler yer alır.
Ölçme cihazının Gösterge Değeri: Ölçme cihazından elde edilen ölçülen büyüklüğe ait değer:
1. Ölçek üzerinde işaretlenmiş olan birim ne olursa olsun, gösterge değeri, ölçülen büyüklüğün biriminde ifade edilir, Gösterge değerini elde etmek için ölçekle görülen değer (bazen direkt gösterge değeri, direkt okuma veya ölçek değeri olarak adlandırılır), cihaz sabiti ile çarpılmalıdır.
2. Bir maddi ölçüt için, gösterge değeri kendisine ait olan anma değeri veya işaretli değerdir.
3. "Gösterge değeri" teriminin anlamı bazen ölçme sistemindeki ölçüm sinyalini veya kaydedici cihazın kayıtlarını da kapsayacak şekilde genişletilebilir.
Ölçüm Belirsizliği: Ölçülen büyüklüğün gerçek değerinin içinde bulunduğu değerler aralığını karakterize eden tahmini değer.
Not: Ölçüm belirsizliği, genel olarak birçok bileşeni içerir. Bu bileşenlerin bir kısmı, ölçüm serileri sonuçlarının istatistiksel dağılımına bakılarak tahmin edilebilir ve deneysel standart sapma yardımıyla karakterize edilebilir. Diğer bileşenlerin tahmini ise sadece tecrübeye veya diğer bilgilere dayandırılabilir.
Mutlak Ölçüm Hatası: Ölçüm sonucundan, ölçülen büyüklüğün (konvansiyonel) gerçek değerinin çıkarılmasıyla elde edilen sonuç.
Notlar:
1. Bu terim aşağıdaki terimlere aynen uygulanır;
- Gösterge (değeri),
- Düzeltilmemiş sonuç,
- Düzeltilmiş sonuç.
2. Ölçüm hatasının bilinen kısımları, uygun düzeltmeler yapılarak telafi edilebilir. Düzeltilmiş sonuca ait hata ancak belirsizlik ile karakterize edilebilir.
3. Matematiksel işarete (+/-) sahip "mutlak hata", hata modülü olan hatanın mutlak değeri ile karıştırılmamalıdır.
Bağıl Hata: Mutlak ölçüm hatasının ölçülen büyüklüğün (konvansiyonel) gerçek değerine oranı.
Düzeltme: Ölçüme ait düzeltilmemiş sonuca cebirsel olarak ilave edilen ve öngörülen sistematik hatayı telafi eden değer.
Notlar:
1. Düzeltme, öngörülen sistematik hataya eşittir, ancak matematiksel olarak ters işarete (+/-) sahiptir.
2. Sistematik hata tam olarak bilinemeyeceğinden düzeltme bir belirsizliğe sahiptir.