6. Ölçüm Standartları
Ölçüm Standardı (Etalon): Bir büyüklüğün bir veya daha fazla bilinen değerini veya bir birimi mukayese yolu ile diğer ölçme cihazlarına aktarmak amacıyla; tanımlayan, gerçekleştiren, muhafaza eden veya yeniden üreten maddi ölçüt, ölçme cihazı veya ölçme sistemi.
Örnekler:
a) 1 kg'lık kütle standardı,
b) Uzunluk mastarı
c) 100 Ω'luk standart direnç,
d) Doymuş Weston standart pili,
e) Standart ampermetre,
f) Sezyum atomik frekansı.
İzlenebilirlik: Ölçüm sonucunun, uygun standartlara, genel olarak da uluslararası veya ulusal standartlara, kesintisiz bir karşılaştırma zinciri boyunca bağlanabilmesi özelliği.
Kalibrasyon: Belirtilmiş şartlar altında ölçme cihazları veya ölçme sisteminin gösterdiği değerler veya ölçü veya referans malzemelerin temsil ettiği değerler ile standartlar tarafından gerçekleştirilen bunlara karşılık gelen değerler arasındaki ilişkiyi oluşturan işlemler dizisi.
Notlar:
- Bir kalibrasyon sonucu ya ölçülen büyüklüğün değerlerinin göstergeye tahsisine ya da gösterge değerlerine göre hataların tayinine izin verir.
- Kalibrasyon, diğer metrolojik özellikleri de belirleyebilir.
- Kalibrasyon sonucu, kimi zaman kalibrasyon sertifikası kimi zaman da kalibrasyon raporu adı verilen dökümanlara kaydedilebilir.
- Kalibrasyon sonucu bazen kalibrasyon faktörü veya kalibrasyon eğrisi formunda kalibrasyon faktörleri dizileri olarak ifade edilir.
Referans Malzeme: Bir veya daha fazla özelliği, bir cihazın kalibrasyonu, ölçüm metodunun değerlendirilmesi veya bir malzemeye değerler atfedilmesinde kullanılması için yeterince iyi tanımlanmış malzeme veya madde.
Sertifikalı Referans Malzeme: Bir veya daha fazla özelliğin değeri, teknik olarak geçerli bir prosedörü göre sertifikalandırılmış ve bir sertifikayla veya sertifikalandırmaya yetkili bir kurum tarafından verilmiş diğer dökümanlarla beraber veya onlara izlenebilir referans malzeme.